Theo Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, Chính phủ đã thành lập ban chỉ đạo liên ngành an toàn thực phẩm gồm Bộ Y tế, Nông nghiệp – Phát triển nông thôn, Công thương, Công an, các đại diện Hội phụ nữ, Hội nông dân, các phương tiện truyền thanh như Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam... Ban chỉ đạo hàng quý giao ban cấp quốc gia và 6 tháng một lần giao ban trực tuyến với 63 tỉnh, thành để đánh giá tình hình và thống nhất biện pháp thực hiện.

Ăn gà nhập lậu nguy hiểm

Phó Thủ tướng cho rằng, vấn đề an toàn thực phẩm gắn trực tiếp với từng loại cây, loại con, vì thế chưa trả lời dứt điểm được bao giờ từng loại cây, loại con an toàn ở chợ. Vừa qua Ban Chỉ đạo chọn một sản phẩm đang gây bức xúc đó là gà nhập lậu đang tiêu thụ với quy mô lớn để triển khai ngăn chặn.

Theo Phó Thủ tướng, gà nhập lậu này có năm tác hại phải kiên quyết xử lý:

Tác hại thứ nhất đó là đã nhập lậu thì không đóng thuế, nó trái với quy định thương mại chung là việc này gây tổn hại về kinh tế.

Thứ hai, đã nhập lậu rồi nhưng trả tiền không phải trả tiền Việt, vẫn phải trả tiền bằng ngoại tệ góp phần gây thâm hụt ngoại tệ về việc này.

Thứ ba, đó là gà nhập lậu vào bao nhiêu thì trong nước sẽ không tiêu thụ được bấy nhiêu, 1.000 con gà nhập lậu thì có 1.000 con gà trong nước không được tiêu thụ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng sản xuất trong nước.

Thứ tư, đó là với sức khỏe của người dân. Cách đây 10 ngày Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn công bố báo cáo sơ bộ, kết quả cho thấy khi kiểm tra lượng thuốc kháng sinh tồn dư trong thịt gà nhập lậu thì 20% số gà có lượng tồn dư vượt mức cho phép. Như vậy, ăn gà nhập lậu trong thời gian ngắn chưa thấy làm sao, nhưng lâu dài rất nguy hiểm.

Thứ năm, đó là một số lượng nhất định gà nhập lậu này mang virus cúm, loại cúm này thì ở nước chúng ta chưa có. Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn cũng khẳng định, dọc theo tuyến đường gà nhập lậu vào Hà Nội, đến Thanh Hóa thì gà trong nước cũng bị lây cúm.

Phó Thủ tướng cho biết Chính phủ đang xây dựng một đề án để từ nay đến hết năm 2013 ngăn chặn cơ bản gà nhập lậu vào nước ta. Hà Nội là một địa phương đã đi đầu trong lĩnh vực này. Tuần trước, lãnh đạo thành phố Hà Nội đã trình Ban chỉ đạo đề án, trong đó đặt mục tiêu trong vòng một năm cơ bản người dân Hà Nội không phải ăn gà nhập lậu không rõ nguồn gốc. Ngày 12-11, văn bản này đã được ký.

Cương quyết ngăn chặn gà nhập lậu

Để ngăn chặn gà nhập lậu, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đề nghị bà con nhân dân và các đại biểu Quốc hội gương mẫu không ăn gà nhập lậu, để bảo vệ sức khỏe cho mình. Qua đó, cũng sẽ phát triển được những giống gà chất lượng cao, có thương hiệu như gà đồi Bắc Giang.

Theo Phó Thủ tướng, việc nhập lậu gà có thể theo dõi và phát hiện dễ dàng. Vì gọi là lậu chứ không phải bí mật. Hiện nay, Ban chỉ đạo đã thống kê có không quá 20 chủ hộ chuyên tổ chức kinh doanh gà nhập lậu. Phó Thủ tướng hứa sẽ làm việc với các chủ hộ này, khẳng định tính trái pháp luật của việc buôn gà nhập lậu và đặt vấn đề phải chuyển đổi ngành nghề, nếu không sẽ bị xử lý. Xe chở gà nhập lậu không phải là xe thường mà là xe chuyên dụng, phải đóng tầng không thì gà sẽ chết, cho nên khi lưu thông trên đường có thể theo dõi phát hiện được. Gà nhập lậu phải có điểm tập kết ở các tuyến đường trước bến phà, đầu chợ, có thể bố trí kiểm chốt việc này.

Phó Thủ tướng còn cho biết một số nơi xảy ra tình trạng tản gà nhập lậu để nội địa hóa. Ông Nguyễn Thiện Nhân cho rằng cấp xã phải xác định không tiếp tay cho nội địa hóa gà nhập lậu thì mới làm được.

Tuần trước, Thủ tướng Chính phủ đã ký Nghị định số 91 về an toàn thực phẩm, trong đó quy định biện pháp chế tài có thể xử phạt vi phạm đến 100 triệu đồng và tịch thu phương tiện.

Theo Phó Thủ tướng, sau khi đề án chống gà nhập lậu của Hà Nội triển khai được một năm, Ban Chỉ đạo sẽ rút kinh nghiệm từ mô hình này để mở rộng dần sang loại khác như con heo, hoa quả...

Phó Thủ tướng hứa, riêng đối với Hà Nội, phấn đấu từ nay đến tết thì bữa ăn của người dân cơ bản không còn gà nhập lậu.

Tết này người dân sẽ có một số thực phẩm an toàn

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cho biết Ban Chỉ đạo đã triển khai nhiều biện pháp khác để bảo đảm an toàn thực phẩm.

Về nguy cơ không an toàn do giết mổ gia súc, trong hai năm vừa qua Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt các địa phương phải có quy hoạch về hệ thống giết mổ gia súc. Đến nay ở phía nam hầu hết các tỉnh đã có quy hoạch. 80% nguồn thực phẩm tiêu thụ ở TP Hồ Chí Minh được kiểm soát và an toàn. Trong khi đó ở các tỉnh phía bắc khả năng kiểm soát dưới 10%, do chưa thực hiện tốt quy hoạch hệ thống giết mổ gia súc. Trong cuộc giao ban cuối cùng, Phó Thủ tướng đã yêu cầu các tỉnh đang làm quy hoạch thì phải xong trước ngày 31-12, còn tỉnh nào chưa xong thì trước 31-1-2013 phải xong.

Về ngộ độc thực phẩm, thường tập trung ở các khu công nghiệp, bếp ăn công nghiệp nên Chính phủ đã chỉ đạo các địa phương có khu công nghiệp tập trung như TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đồng Nai, Bình Dương phải tăng cường kiểm tra các bếp ăn tập thể. Theo Phó Thủ tướng, số lượng ca ngộ độc trong ba năm gần đây ở bếp ăn tập thể đã giảm đi.

Về rau sạch, Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn, Hội Nông dân, Hội phụ nữ đang thảo luận xây dựng đề án rau an toàn và triển khai vào năm 2013. Năm tới sẽ vận động mỗi xã thực hiện cam kết không trồng rau không an toàn và tổ chức tiêu thụ rau an toàn.

Vấn đề an toàn tại chợ, Bộ Công thương đã chỉ đạo một số địa phương triển khai mô hình chợ an toàn để kiểm soát đầu vào, từng quầy bán trong chợ đăng ký là quầy bán an toàn. Đến tháng 1-2013 sẽ có mô hình sơ cấp đầu tiên trong cả nước về chợ an toàn.

Kết luận về vấn đề an toàn thực phẩm, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng, cam kết của Bộ Y tế và Chính phủ sẽ tạo ra chuyển biến tích cực. Đến Tết, một số thực phẩm chính sẽ được bảo đảm an toàn.

Tuy nhiên, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng nói thêm: "Đại biểu Quốc hội cũng không biết con gà nào là gà không an toàn. Đồng chí Phó Thủ tướng yêu cầu đại biểu không ăn gà mất vệ sinh, nhưng cũng khó biết vì gà rán, gà nướng, gà nấu cháo rồi làm sao biết được?”

Chủ tịch Quốc hội hy vọng có sự quản lý, kiểm tra chặt chẽ giữa các bộ ngành. Bộ trưởng Bộ Y tế chỉ là khâu cuối cùng. Nên mặc dù lời hứa của Bộ trưởng Y tế là bảo đảm an toàn thực phẩm, nhưng Bộ Nông nghiệp – Phát triển nông thôn, Bộ Công thương, Bộ Công an cần có trách nhiệm cao hơn trong việc quản lý lĩnh vực này.